🔺افتادن و عدم تعادل یکی از عوارض شایع بیماری پارکینسون است و پیشگیری از زمین خوردن بسیار مهم است. راه های زیادی برای کمک به حل این مساله وجود دارد اما دو مورد مهم آن صحبت با پزشک درمورد بهترین روش درمان و مشورت با یک فیزیوتراپیست برای ارزیابی تعادل و راه رفتن تان است، سپس فیزیوتراپیست می تواند به شما در انجام تمرینات مناسب و انتخاب وسایل کمکی و توانبخشی مناسب کمک کند.
مطالعه بیشتر: بیماری پارکینسون چیست؟
فهرست مطالب
جلوگیری از افتادن در بیماران پارکینسون
🟠 محیط خانه. تمام وسایل اضافه و نامستحکم را از محل های عبور و مرور در خانه بردارید. بهم ریختگی محیط را به حداقل برسانید. مطمئن شوید که فرش ها محکم به زمین چسبیده اند و صاف هستند. وسایل خانه را در محل مناسب نگه دارید.
🟠 حمام. در وان یا دوش میله های دستگیره نصب کنید. از تشک های حمام بدون لغزش روی زمین استفاده کنید یا فرش های دیواری نصب کنید.
🟠 نورپردازی. مطمئن شوید که سالن ها، راه پله ها و ورودی ها به خوبی روشن هستند. یک چراغ شب در حمام یا راهرو نصب کنید. اطمینان حاصل کنید که کلید چراغ هم در بالا و هم در پایین راه پله وجود دارد. اگر نیمه های شب از خواب بیدار شدید، چراغ ها را روشن کنید. اگر در طول شب مجبورید از خواب بیدار شوید، مطمئن شوید که لامپ ها یا کلیدها در دسترس و نزدیکی تخت هستند.
🟠 آشپزخانه. تشک های لاستیکی ضد لغزش را در نزدیکی سینک و اجاق گاز نصب کنید. فوراً هرگونه آب ریخته شده بر روی زمین و یا هر ماده دیگری را تمیز کنید.
🟠 پله ها. از محکم بودن آج ها، ریل ها و فرش ها اطمینان حاصل کنید. یک ریل در دو طرف پله ها نصب کنید. اگر پله ها تهدید کننده هستند، بهتر است که بیشتر فعالیت های خود را در طبقات پایین انجام دهید تا تعداد دفعاتی که باید از پله ها بالا بروید کاهش یابد.
🟠 ورودی ها و درها. دستگیرههای فلزی را روی دیوارهای مجاور دستگیره دربها نصب کنید تا هنگام عبور از درب، ایمنتر شود.
🔺مشکل تعادل و راه رفتن، با تغییرات مغز در بیماری پارکینسون مرتبط است. برای افرادی که پارکینسون ندارند، تعادل یک عمل خودکار است. اما پارکینسون بر گانگلیون های پایه (بخشی از مغز که برای تعادل ضروری است) اثر می گذارد. برای جبران این مسئله، مغز ناحیه دیگری از خود را – منطقهای که برای تفکر استفاده میشود – به آن اختصاص میدهد. بخش متفکر مغز، به طور عمده قشر پیشانی، نمی تواند تعادل را به طور خودکار کنترل کند. در نتیجه: برای بسیاری از افراد مبتلا به PD، تعادل کمتر یک عمل خودکار می شود.
🔺این بدان معناست که وقتی افراد یخ زدن (فریزینگ) و زمین خوردن را تجربه می کنند، نمی توانند تعادل خود را به طور خودکار تنظیم کنند. برداشتن گامهای کوچک برای تلاش و بازیابی تعادل میتواند اوضاع را بدتر کند، زیرا شامل تغییر وزن در هر مرحله است. تغییرات مغز به خاطر پارکینسون توانایی افراد را برای برداشتن یک گام بزرگ برای حفظ تعادل و جلوگیری از زمین خوردن کم می کند. برای برخی، داروی لوودوپا می تواند به جلوگیری از یخ زدگی کمک کند، اما تعادل را بهبود نمی بخشد.
🔺فردی که تعادلش به صورت خودکار کمتر است باید هنگام راه رفتن توجه بیشتری داشته باشد. برای همه، هنگام صحبت کردن، راه رفتن کند میشود و وقتی در حال راه رفتن هستیم، فکر کردن کند میشود. به این «هزینه وظیفه دوگانه» می گویند و در افراد مبتلا به پارکینسون بالاتر است. این به ما می گوید که افراد مبتلا به PD از توجه بیشتر و کنترل فکری بیشتری برای تعادل و راه رفتن استفاده می کنند.
🔺دکتر هوراک از تکنیک های تصویربرداری مغزی در آزمایشگاه خود استفاده کرده است تا نشان دهد چگونه سیگنال های تعادلی در مغز افراد مبتلا به PD در مقایسه با اسکن افراد بدون PD، متفاوت عمل می کند. وضعیت ایده آل برای فرد مبتلا به PD این است که بدون حواس پرتی راه برود. علاوه بر این، در افراد مبتلا به PD استفاده از واکر ممکن است به توجه بیشتری نیاز داشته باشد. تا به امروز، جراحی تحریک عمیق مغز (DBS) تاثیر بسیار زیادی بر روی درمان یخ زدن یا فریز شدن در هنگام راه رفتن ندارد.
علت زمین خوردن و افتادن در پارکینسون
🔺تعادل ضعیف (بی ثباتی وضعیتی) و یخ زدگی در هنگام راه رفتن احتمالاً شایع ترین علل هستند، اما ممکن است عوامل زیادی در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند.
🟢 حالت خمیده بدن – وضعیت خمیده ای که اغلب با پیشرفت پارکینسون رخ می دهد و خطر افتادن به جلو را افزایش می دهد.
مطالعه بیشتر: حالت خمیده یا تغییر وضعیت بدن در پارکینسون
🟢 بی ثباتی وضعیتی – از آنجایی که پارکینسون ناحیه ای از مغز (گانگلیون های پایه و ساقه مغز) را که راه رفتن را کنترل می کند و نقش مهمی در تنظیم تعادل در حین حرکت بازی می کند را تحت تاثیر قرار می دهد، ممکن است رفلکس های طبیعی برای تنظیم سریع موقعیت و نجات خود از افتادن را نداشته باشید. ، یا برای حفظ تعادل هنگام تغییر وزن. به عنوان مثال، ممکن است نتوانید هنگام راه رفتن روی یک سطح ناهموار، بازوهای خود را برای حفظ تعادل خود بیرون بیاورید یا نتوانید یک قدم کوتاه دیگر بردارید تا هنگام زمین خوردن از زمین نیفتید.
🟢 یخ زدن در راه رفتن – یخ زدن (زمانی که به طور غیرارادی راه رفتن را متوقف می کنید یا نمی توانید حرکتی را شروع کنید زیرا پاهای شما به زمین چسبیده است) ممکن است فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد. می تواند باعث شود که شما احساس عدم تعادل کنید و در نتیجه احتمال زمین خوردن را افزایش می یابد.
مطالعه بیشتر: فریزینگ (freezing) : نکاتی در مورد راه رفتن بیماران پارکینسون
🟢 فشار خون پایین (هیپوتانسیون ارتواستاتیک یا وضعیتی) – زمانی که ما از حالت خوابیده یا نشسته به حالت ایستاده تغییر وضعیت می دهیم، رگ های خونی ما باید به طور خودکار تنظیم شوند تا فشار خون یکنواخت شود. اما گاهی اوقات این اتفاق نمی افتد – شاید در نتیجه کم آبی بدن، بیماری یا عوارض جانبی دارو – و با کاهش جریان خون در مغز احساس سبکی سر می کنیم. این علت می تواند منجر به غش کردن و افتادن شود. بنابراین مهم است که به آرامی بلند شوید – و سعی نکنید بلافاصله راه رفتن را شروع کنید – و توجه داشته باشید که هنگام بلند شدن خطر افتادن وجود دارد. مشکلات فشار خون می تواند یکی از عوارض جانبی داروهای پارکینسون باشد. سایر داروها مانند داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند نیز می توانند سرگیجه را در هنگام ایستادن افزایش دهند. اطمینان حاصل کنید که هر گونه ضعفی را که احساس می کنید با پزشک خود در میان بگذارید زیرا ممکن است داروی شما نیاز به بررسی داشته باشد.
🟢 بینایی – در برخی افراد، پارکینسون می تواند باعث مشکلات چشمی مانند تاری دید یا مشکل در قضاوت فضاها شود که می تواند حرکت ایمن اشیاء از کنار آن ها یا در فضاهای باریک را دشوارتر کند و بنابراین خطر سقوط افزایش می یابد. مهم است که هر گونه مشکل چشمی را با پزشک خود در میان بگذارید زیرا ممکن است از عوارض جانبی دارو باشد. همیشه به طور منظم معاینه چشم داشته باشید تا دید شما تا حد امکان واضح باشد. (مطالعه بیشتر: اختلال و مشکل بینایی در پارکینسون)
🟢 خطرات در خانه یا محل کار شما – با برنامه ریزی و سازماندهی دقیق می توان از بسیاری از سقوط ها جلوگیری کرد. حتی کوچکترین خطر، مانند لباس های شسته شده روی زمین، می تواند منجر به زمین خوردن و آسیب شود. اگر بی اختیاری ادرار دارید و مجبورید با عجله به سمت دستشویی بروید، به خصوص در طول شب، احتمال سقوط بیشتر است. یک کاردرمانگر میتواند در مورد راههایی برای کاهش خطرات در خانه یا محل کار، شما را راهنمایی کند.
🟢 ضعف عضلانی – ضعف عضلانی ممکن است وضعیت بدن را خمیده تر کند (به جلو خم شدن) که همچنین خطر افتادن را افزایش می دهد. بنابراین مهم است که تا حد امکان فعال بمانید تا از ضعیف شدن ماهیچه ها و از ضعیف شدن یا سفت شدن مفاصل جلوگیری کنید.
کاهش خطر افتادن در پارکینسون
🔺حتما تمام داروهای خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید تا علائمی مانند راه رفتن ضعیف و یخ زدن به خوبی کنترل شوند.
🔺برخی از داروهای پارکینسون ممکن است به طور ناخواسته فشار خون را کاهش دهند و این علت می تواند باعث سرگیجه و افزایش خطر افتادن شود. اگر این اتفاق افتاد باید از پزشک یا پرستار خود بخواهید که فشار خون شما را هم در حالت ایستاده و هم در حالت نشسته بررسی کند. پزشک می تواند داروهایی برای کمک به فشار خون پایین و سرگیجه تجویز کند، اگرچه احتمال دارد با داروهای پارکینسون تداخل داشته باشد.
🔺می توان از برخی از انواع سرگیجه ها جلوگیری کرد. به عنوان مثال، زمانی که می خواهید از تخت بیرون بیایید، چند دقیقه بر روی تخت بنشینید و پاهای خود را آویزان کنید و سپس به آرامی بلند شوید. هنگام بلند شدن از روی صندلی، چند لحظه مکث کنید و تنها زمانی شروع به راه رفتن کنید که احساس ثبات کردید.
🔺برخی از داروهای پارکینسون واقعاً می توانند با ایجاد دیسکینزی باعث تشدید افتادن شوند. باز هم، مهم است که در صورت زمین خوردن به پزشک خود اطلاع دهید تا در صورت لزوم، دارو را تنظیم کنید.
احتیاط!
🔺اگر مکرر زمین بخورید، به خصوص اگر پوکی استخوان داشته باشید، احتمال شکستگی استخوان بیشتر است. اگر مکررا زمین می خورید، از پزشک بخواهید که پوکی استخوان را ارزیابی کند. اگر پوکی استخوان تشخیص داده شود، پزشک می تواند با تجویز دارو یا مشاوره اثرات آن را به حداقل برساند یا شما را به متخصص دیگری ارجاع دهد که میتواند کمک کند.
🔺اگر اخیراً افتاده اید، از نظر آماری، احتمال اینکه در شش ماه آینده سقوط دیگری داشته باشید، بسیار بیشتر است. بنابراین بسیار مهم است که در صورت زمین خوردن به پزشک و مراقب خود اطلاع دهید تا بتوانید با هم مانع از افتادن های بیشتر شوید.
کمک به حفظ تعادل در پارکینسون
🟣 حداقل یک دست را همیشه آزاد نگه دارید. سعی کنید از کوله پشتی برای نگه داشتن وسایل استفاده کنید نه اینکه آن ها را در دستان خود حمل کنید. هنگام راه رفتن هرگز اشیاء را با دو دست حمل نکنید زیرا تعادل را از بین می برد.
🟣 سعی کنید هنگام راه رفتن هر دو دست خود را به جلو و عقب حرکت دهید. اگر بیماری پارکینسون حرکت شما را کاهش داده باشد، ممکن است به تلاشی آگاهانه نیاز باشد. با این حال حرکت دست، به شما در حفظ تعادل و وضعیت بدنی و کاهش خستگی کمک می کند.
🟣 هنگام راه رفتن آگاهانه پاهای خود را از زمین بلند کنید. به هم زدن و کشیدن پاها بر روی زمین ممکن است باعث از دست دادن تعادل شود.
🟣 هنگام تلاش برای حرکت در پیچ ها، به جای چرخش تند، از تکنیک “U” برای حرکت رو به جلو و چرخش گسترده استفاده کنید.
🟣 سعی کنید پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید. وقتی پاها برای مدت طولانی به هم نزدیک هستند، خطر از دست دادن تعادل و افتادن افزایش می یابد.
🟣 به طور همزمان چند کار انجام ندهید! سعی نکنید راه بروید و کار دیگری مانند مطالعه یا نگاه کردن به اطراف را انجام دهید. کاهش رفلکس های خودکار شما عملکرد حرکتی را پیچیده می کند، بنابراین هر چه حواس پرتی کمتر باشد، بهتر است!
🟣کفش های لاستیکی یا چسبنده نپوشید، ممکن است روی زمین “گیر” کنند و باعث زمین خوردن شوند.
🟣 هنگام تغییر موقعیت به آرامی حرکت کنید. از حرکات عمدی و متمرکز استفاده کنید و در صورت نیاز از نرده یا واکر استفاده کنید. بین هر حرکت ۱۵ ثانیه بشمارید. به عنوان مثال، هنگام برخاستن از حالت نشسته، ۱۵ ثانیه پس از ایستادن صبر کنید سپس شروع به راه رفتن کنید.
🟣 اگر موقع راه رفتن قدم های تان یح زد، قدم گذاشتن روی یک شی خیالی را تجسم کنید، یا از کسی بخواهید پای خود را جلوی پای شما بگذارد تا از آن رد شود. سعی کنید مراقب یا همراهی نداشته باشید که شما را بکشد، این کار ممکن است شما را از تعادل خارج کند و حتی حالت قفل شدگی را طولانی کند.
🟣 اگر تعادل یک مشکل مداوم است، ممکن است نیاز باشد از وسایل کمکی برای راه رفتن مانند عصا یا واکر استفاده کنید. وقتی با کمک، دوباره به راه رفتن مسلط شدید، ممکن است دوباره بتوانید آن را به تنهایی امتحان کنید!
تست آنلاین پارکینسون روشی سریع و آسان برای تشخیص بیماری پارکینسون است. برای شروع تست بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
نتیجه این که:
🔺تغییرات مغزی که با بیماری پارکینسون رخ می دهد می تواند بر تعادل فرد اثر بگذارد. این مسئله، همراه با مشکل در راه رفتن به دلیل سفتی بدن، یخ زدن یا کوتاه شدن قدم ها، افراد مبتلا به PD را در معرض خطر افتادن قرار می دهد. هیچ دارویی برای کمک به این مسئله موثر نیست. اما ورزش می تواند کمک کند. راه هایی را برای انجام ورزش پیدا کنید و از آن لذت ببرید، در صورت نیاز از کسی یا وسیله ای کمک بگیرید و با اعتماد به نفس بیشتری راه بروید.
منبع: webmd.com / parkinson.org / epda.eu.com