🔸DaTscan (دات اسکن) یا اسکن دوپامین مغز ابزاری است برای تایید تشخیص بیماری پارکینسون. این ابزار نوع خاصی از تکنیک تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری با انتشار تک فوتون (SPECT) است که به تصویربرداری سطوح ناقل دوپامین در مغز کمک می کند. DaTscan توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأیید شده است و می‌تواند در بزرگسالان مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده شود.
🔸در پارکینسون، ناقلین دوپامین در مغز به طور مداوم از دست می روند. انتقال دهنده های دوپامین (DaT) واسط دوپامین بین سلول های عصبی است. از دست دادن DaT باعث اختلال در ارتباط بین سلول های عصبی و انتقال اطلاعات از مغز به ماهیچه ها می شود که باعث علائم بیماری پارکینسون می شود. ارزیابی سطوح DaT با استفاده از Datscan می تواند به ارائه تصویر واضح تری از سلامت عملکردی مغز کمک کند.
🔸DaTscan برای تعیین تفاوت بین لرزش (ترمور) و سایر علائم حرکتی بیماری پارکینسون و سایر اختلالات حرکتی مانند لرزش اساسی (لرزش ارثی) یا پارکینسونیسم ناشی از دارو استفاده می شود.
فهرست مطالب
🔹یک عامل رادیواکتیو به جریان خون بیمار تزریق می‌شود و با استفاده از SPECT – یک اسکنر غیرتهاجمی که از آشکارسازهای تشعشع برای تصویربرداری از سلول‌هایی که عامل را جذب می‌کنند و رادیواکتیویته منتشر می کنند- ردیابی می شود. DaTscan به طور خاص سلول های مغزی را که حامل دوپامین هستند، علامت گذاری می کند. هر چه تعداد سلول های سالم دارای پروتئین بیشتر باشد، تصاویر روشن تر می شوند. به این ترتیب شدت تصاویر مغزی، سلامت سلول های مغز را تعیین می کنند.
🔹در بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون، یک الگوی شدت مشخص را می توان در ناحیه ای از مغز که عمیقاً تحت تأثیر تخریب قرار گرفته است، یعنی عقده های پایه ای مغز که حرکت را کنترل می کنند، مشاهده کرد.
DATscan (دات اسکن) مناسب چه کسانی است؟
🔺DaTscan برای هر بیمار پارکینسونی ضروری نیست. در اکثر افراد، علائم بالینی مشخص مانند کندی حرکت، لرزش و سفتی برای تشخیص کافی است و اطلاعات تولید شده از طریق اسکن ممکن است جدید نباشد و برنامه درمانی آن ها را تغییر ندهد.
🔺با این حال، در بیمارانی با علائم نامشخص که با سایر بیماری‌های عصبی همپوشانی دارند و برای کسانی که به درمان پاسخ نمی‌دهند، DaTscan می‌تواند برای رسیدن به تشخیص ضروری باشد.
در طول DaTscan چه اتفاقی می افتد؟
🔸قبل از DaTscan، ضروری است که در مورد سابقه پزشکی تان با پزشک صحبت کنید. به عنوان مثال، برخی از داروها ممکن است با تصویربرداری تداخل داشته باشند و ممکن است نیاز به قطع مصرف داشته باشند.
🔸ماده رادیواکتیو که قبل از تصویربرداری مدتی طول می کشد تا به ناحیه جسم مخطط مغز که سلول های حامل DaT در آنجا یافت می شود برسد، به جریان خون بیمار تزریق می شود. پس از تزریق، بیمار ممکن است قبل از دریافت اسکن SPECT به مدت سه تا شش ساعت صبر کند تا توزیع DaT را در مغز مشاهده کند. اسکن خود می تواند ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد.
🔸سپس رادیولوژیست اسکن مغز را برای متخصص مغز و اعصاب می فرستد و او نتایج را برای بیمار توضیح می دهد.
تست آنلاین پارکینسون روشی سریع و آسان برای تشخیص بیماری پارکینسون است. برای شروع تست بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
عوارض جانبی DaTscan
🔹قرار گرفتن در معرض رادیواکتیویته در DaTscan بسیار کم است.
🔹اما عوارض جانبی رایج شامل: سردرد، سرگیجه، خشکی دهان، حالت تهوع و ناراحتی معده است.
DATsacn چقدر دقیق است؟
🔺DaTscan یک تست کیفی است، به این معنی که فقط مشخص می کند آیا اختلالی در سیستم انتقال دوپامین بوجود آمده است یا نه و میزان پیشرفت بیماری را مشخص نمی کند.
🔺همچنین قبل از شروع علائم حرکتی نیز تجویز نمی شود.
نکات مهم
🟢 DaTscan آزمایشی است که می‌تواند به تشخیص پارکینسون کمک کند، اگرچه در بیشتر موارد یک معاینه بالینی که توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود همان اطلاعات را ارائه می‌دهد.
🟢 متخصصان مغز و اعصاب در تشخیص PD از طریق معاینه بالینی مهارت دارند. در حالی که ممکن است آزمایش برای برخی بسیار ابتدایی به نظر برسد اما متخصصان مغز و اعصاب برای ارزیابی و تشخیص (در بیشتر موارد) به خوبی آموزش دیده اند.
🟢 DaTscan ممکن است در تشخیص PD در شرایط خاص مفید باشد، بنابراین با متخصص مغز و اعصاب خود در مورد اینکه آیا DaTscan در شرایط خاص شما مفید است یا نه صحبت کنید.
🟢 DaTscan تستی نیست که برای نظارت بر پیشرفت پارکینسون استفاده شود. اما می توان از آن برای کمک به تشخیص پارکینسون استفاده کرد، اما به طور کل آزمایشی نیست که در طول دوره بیماری خود چندین بار انجام دهید.
منبع: parkinsonsnewstoday / apdaparkinson
