🔹بیماری پارکینسون یک اختلال سیستم عصبی مرکزی است که بر حرکت سراسر بدن از جمله صورت تأثیر می گذارد. اصطلاح علمی برای صورت ماسکی شکل یا بدون حالت در بیماری پارکینسون هیپومیمیا است که یکی از شایع ترین علائم بیماری پارکینسون با پیشرفت آن است. در نتیجه، فرد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است چهره ای بی حالت یا “نقاب دار” داشته باشد.
🔹هیپومیمیا بر بیان حالات صورت تأثیر می گذارد و بیان احساسات یا استفاده طبیعی از ماهیچه های صورت را مشکل می کند. صورت بدون حالت یا ماسکی شکل در بیماری پارکینسون می تواند یک علامت مشکل ساز باشد و حرکات اساسی صورت، مانند بالا بردن ابرو یا لبخند زدن، حرکت دادن لب ها ممکن است دشوار باشد. مطالعه ای در مجله اروپایی Neurology نشان داد که ممکن است در ۷۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ دهد. (مطالعه بیشتر: بیماری پارکینسون چیست؟)
🔹ماسک صورت در بیماری پارکینسون در واقع بیان چهره را کاهش می دهد و می تواند بر ارتباطات تأثیر بگذارد زیرا انسان از نشانه های صورت برای تفسیر حالات احساسی و قصد طرف مقابل در هنگام صحبت استفاده می کند. سایر اثرات بیماری پارکینسون ممکن است با صورت بدوت روح (صورت بدون حالت) ترکیب شود تا مشکل را بدتر کند. به عنوان مثال، تغییرات گفتار، مانند صحبت با صدای آرام در کنار عدم توانایی در لبخند زدن ممکن است به طور دروغین نشان دهنده غم باشد.
فهرست مطالب
پارکینسون صورت
🔸چرا پارکینسون باعث ایجاد صورت بدون حالت (صورت بی روح) می شود؟
🔸بیماری پارکینسون بر سلول های مغزی سازنده دوپامین تأثیر می گذارد. دوپامین به کنترل حرکات ماهیچه ها کمک می کند و بدون دوپامین کافی، تنظیم حرکت مختل می شود. این حالت روی صورت و سایر حرکات در سراسر بدن تأثیر می گذارد.
🔸بیماری پارکینسون با ایجاد موارد زیر می تواند حرکات صورت را از چند طریق مهم تحت تأثیر قرار دهد:
🟢 ماهیچه های سخت و سفت. سفتی عضلات می تواند لبخند زدن یا بالا کشیدن ابروها را سخت یا غیرممکن کند.
🟢 برادیکینزی (کند شدن حرکت). برادیکینزی واکنش های قابل مشاهده صورت شما را کاهش می دهد. این علت می تواند نشان دادن دقیق پاسخ های بصری در طول یک مکالمه را دشوار کند.
🟢 حرکات خودمختار کمتر. حرکات صورت مانند پلک زدن، لبخند زدن و خندیدن می تواند به طور غیر ارادی در پاسخ به احساسات یا محرک های دیگر به جای کنترل عمدی رخ دهد. این پاسخ های خود مختار ممکن است در بیماری پارکینسون به طور قابل توجهی مختل شود. بی تفاوتی، افسردگی و عدم پاسخ های احساسی می تواند بر حالات چهره تأثیر بگذارد.
🔸وقتی حرکات صورت سفت و یا کند پاسخ می دهند، می تواند منجر به یک حالت شبیه ماسک شود که به نظر می رسد فاقد احساسات است. این ماسک به عنوان ماسک صورت، صورت سنگی یا صورت ماسکی شکل در پارکینسون شناخته می شود. برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است هیپومیمیا را تجربه کنند.
🔸تحقیقات انجام شده در بیماری پارکینسون به جنبه اجتماعی این موضوع اشاره می کنند و اشاره می کنند که صورت بی روح می تواند باعث ایجاد انزوا شود که می تواند با ایجاد احساس تنهایی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد.
🔸برای اکثر ما آسان است که بفهمیم چرا داشتن چهره بدون بیان می تواند آسیب زا باشد. انسان ها نه تنها از طریق کلمات بلکه از طریق تغییرات ظریف و سریع در حالات چهره ارتباط برقرار می کنند. فردی که قادر به انتقال این احساسات در صورت خود نیست، در ارتباط با دیگران دچار مشکل می شود زیرا دیگران ممکن است در صورت عدم تطابق عبارات با حالت چهره، اشتباه تفسیر کنند.
🔸صورت ماسکی شکل نشانه ماهیت دژنراتیو بیماری پارکینسون است. ویژگی بارز این بیماری از دست دادن تدریجی کنترل حرکتی و نه تنها اندام های اصلی بلکه حرکت ماهیچه ای ظریف دست ها، دهان، زبان و صورت است.
🔸صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون می تواند حرکات داوطلبانه صورت (مانند لبخند) و حرکات غیر ارادی (مانند زمانی که فرد مبهوت می شود) را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم بیماری ماسک صورت در پارکینسون
بسته به شدت بیماری، علائم صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون در افراد مختلف متفاوت است. علائم جسمانی ممکن است باعث شود افراد مسائل دیگری را تجربه کنند، مانند مشکل در بیان خود یا حفظ روابط بین فردی. برخی از درمان ها ممکن است دامنه حرکت ماهیچه ها را بهبود بخشد.
درمان صورت بدون حالت در پارکینسون
تحقیقات نشان داده است که کیفیت زندگی در افراد مبتلا به پارکینسون که تحت درمان برای بهبود کنترل علائم صورت قرار گرفته اند، بهتر از افرادی است که این کار را نکرده اند. این به طور معمول مستلزم یک برنامه فشرده و تحت هدایت درمانگر است که در ابتدا روی حرکات وسیع تر صورت مانند بالا بردن ابروها، کشیدن دهان یا خم کردن صورت تمرکز می کند.
یکی از تکنیک هایی به نام درمان صدای لی سیلورمن (LSVT) برای کمک به افراد مبتلا به صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون هستند با صدای بلندتر و واضح تر استفاده می شود. رفتار شامل:
🔷 صاف شدن حالت بدن
🔷 نگاه مستقیم به صورت یک فرد
🔷 بالا نگه داشتن چانه
🔷 قبل از صحبت کردن، نفس عمیق بکشید
🔷 تمرکز بر روی صداهای بلند و عبارات کوتاه
تکنیک LSVT و رویکردهای توانبخشی مشابه (مانند آواز خواندن یا تقویت صدا) برای کمک به افراد مبتلا به پارکینسون در کنترل جداگانه و کنترل ماهیچه های خاص صورت در هنگام برقراری ارتباط گروهی و یا به صورت فردی بسیار مفید بوده است.
🔹برخی از درمان های دیگر بیماری صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون، مانند داروها برای علائم حرکتی، ممکن است علائم ماسک صورت را کاهش دهند. داروهایی مانند آمانتادین و داروهای آنتی کولینرژیک ممکن است حرکات غیر ارادی را کاهش داده و سفتی عضلات را کاهش دهند.
🔹درمان اصلی بیماری پارکینسون لوودوپا (Sinemet) است که بدن از آن برای تولید دوپامین استفاده می کند. یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۲۰ نشان داد که لوودوپا علائم ماسک صورت را بهبود می بخشد. با این حال، پزشکان ممکن است ترکیب آن را با داروی دیگری توصیه کنند تا عوارض جانبی احتمالی آن کاهش یابد.
داروهای دیگر برای افزایش دوپامین یا سایر مواد شیمیایی در مغز عبارتند از:
🟠 آگونیست های دوپامین
🟠 مهار کننده های کاتکول-متیل ترانسفراز (COMT)
🟠 مهار کننده های مونوآمین اکسیداز- B (MAO-B)
مطالعه بیشتر: داروهای بیماری پارکینسون
🔹سایر روش های درمانی نیز ممکن است به ماسک صورت کمک کنند. به عنوان مثال، فیزیوتراپی ممکن است به سفتی و لرزش عضلات کمک کند.
🔹گزینه دیگر گفتاردرمانی است. یک گفتار درمانگر می تواند تمریناتی را برای تسکین علائم ماسک صورت پیشنهاد کند و به علائم دیگر مانند مشکل بلع کمک کند.
🔹ارتباط مستقیم ممکن است جنبه اجتماعی ماسک صورت را بهبود بخشد. توضیح وضعیت و چگونگی تأثیر آن بر چهره ممکن است به دوستان و خانواده کمک کند تا موضوع را بهتر درک کنند. ممکن است شخص متوجه شود که احساس خود را به وضوح بیان می کند و از دیگران دعوت می کند تا در مورد وضعیت عاطفی خود سوال کنند، این کار به بهبود ارتباط کمک می کند.
🔹توصیه می شود در هر مورد با پزشک در مورد درمان های احتمالی صحبت کنید. داروهای حرکتی نیز باید به بی حالتی صورت کمک کنند. برخی از اشکال درمانی ممکن است به فرد در افزایش دامنه حرکتی یا کند شدن پیشرفت بیماری پارکینسون کمک کند.
تست آنلاین پارکینسون روشی سریع و آسان برای تشخیص بیماری پارکینسون است. برای شروع تست بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
مقیاس علائم ماسک صورت
بر اساس مقیاس رتبه بندی، صورت بدون حالت در پارکینسون، از خفیف تا شدید طبقه بندی می شود. هر مرحله صورت ماسکی شکل شامل علائم مراحل قبلی، به علاوه مراحل جدید است. در اینجا به تفکیک هر مرحله می پردازیم:
⭕ خفیف. در این مرحله، ممکن است کمتر از حد معمول پلک بزنید.
⭕ نیمه خفیف. این مرحله شامل حداقل بی حالتی و حرکت کمتر در قسمت تحتانی صورت از جمله حرکات دهان و لبخند خود به خودی است. افراد مبتلا به هیپومیمیای خفیف هنوز توانایی بسته نگه داشتن لب ها را دارند.
⭕ متوسط. مرحله متوسط دارای افزایش بی حرکتی صورت است. لب ها برای مدتی که دهان در حالت استراحت است به صورت نیمه باز نگه داشته می شوند.
⭕ شدید. افزایش بی حالتی صورت دیده می شود و بیشتر مواقع که دهان در حالت استراحت است لب ها از هم جدا می شوند.
اگر شما مبتلا به پارکینسون یا هیپومیمیا هستید، صورت بی روح با بدون حالت می تواند مانعی بین شما و کسانی باشد که بیشتر به آن ها اهمیت می دهید. همچنین ممکن است بر روابط شما با مراقبین از جمله پزشکان شما تأثیر بگذارد.
چهره نقاب دار یا صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون همچنین ممکن است برای شریک زندگی ناامید کننده باشد، زیرا درک احساسات معشوق برایشان دشوار است.
مطالعه بیشتر: ریزش آب دهان در بیماران پارکینسون
در اینجا چند نکته برای زندگی با صورت بدون حالت در بیماری پارکینسون وجود دارد:
🟣 اگر صورت شما یا بیمار تحت مراقبت شما دارای بی حالتی است، آن را با پزشک در میان بگذارید. در بسیاری از موارد، تغییر دارو یا دوز ممکن است به کاهش این علامت کمک کند.
🟣 با مشارکت در فعالیت های بدنی و خلاق تا آنجا که ممکن است فعال بمانید.
🟣 اگر مراقب فردی هستید که این علامت را دارد، آگاه باشید که بی علاقگی و افسردگی ممکن است با آن همراه باشد یا نباشد. بر روی برقراری ارتباط با پرسیدن سوالات، بدون در نظر گرفتن پاسخ ها کار کنید. “خوبی؟” احتمالاً به اندازه “آیا ناراحت هستید؟” یا “آیا از این گردش لذت می برید؟” از نظر حالت پاسخگویی برای فرد مبتلا دارای واکنشی یکسان است.
🟣 سعی کنید همدل باشید و در صورت امکان از عبارات همدلانه استفاده کنید. اجازه دهید شخص بداند که شما ناامیدی او و احساس او را درک کرده اید.
🟣 اگر شما بیمار یا مراقب فردی با بیماری مزمن هستید، ضروری است که از خود و همچنین آن ها مراقبت کنید. کسی را بیابید که بتواند روزانه با شما هم صحبت باشد. همچنین، برای مراقبت از خود وقت اختصاص دهید.
نتیجه نهایی
🔹صورت ماسکی شکل (هیپومیمیا) یکی از علائم رایج بیماری پارکینسون است. بی حالتی صورت ممکن است در مرحله ۱ این بیماری شروع شود. با تشدید بیماری پارکینسون، این بیماری ممکن است به تدریج آشکارتر شود.
🔹درمان خاصی برای ماسک صورت وجود ندارد. با این حال، داروهای پارکینسون، مانند داروهای تقویت کننده سطح دوپامین در مغز، می توانند به این علامت کمک کنند. شرکت در فعالیت های خلاقانه و فیزیکی نیز می تواند کمک کننده باشد.
🔹صورت ماسکی شکل (که به آن هیپومیمی نیز گفته می شود) از دست دادن حالات صورت است که بیشتر با بیماری پارکینسون در ارتباط است. این نام به این دلیل نامگذاری شده است که این حالت به فرد مبتلا یک حالت ثابت و ماسک مانند می دهد.
🔹در بیماری پارکینسون، بی روحی صورت می تواند همزمان با از دست دادن تدریجی کنترل حرکتی به ماهیچه های صورت و سایر قسمت های بدن گسترش یابد. عدم واکنش احساسی از طریق صورت می تواند شرایط را پیچیده کرده و ارتباط با دیگران را مشکل کند.
🔹ماسک صورت ممکن است با اختلالات روانی خاصی نیز رخ دهد، اما در این موارد، علت از دست دادن کنترل ماهیچه نیست، بلکه محو احساسات است (گاهی اوقات به عنوان کاهش نمایش عاطفی است) همین امر ممکن است در مورد داروهای خاصی رخ دهد که می تواند پاسخ عاطفی فرد را به طور قابل توجهی خنثی کند.
🔹همچنین درجه هایی از تأثیر که پزشک برای کمک به پیگیری پیشرفت بیماری صورت بی روح در پارکیسنون استفاده می کند وجود دارد:
۰ – حالت طبیعی صورت
۱ – هیپومیمی کمی، پوکر صورت
۲- از دست دادن کمی (اما قطعاً غیرعادی) حرکت صورت
۳ – از دست دادن متوسط که بیشتر اوقات وجود دارد
۴- از دست دادن کامل حالات صورت
