مغز شما کمک می کند تا بتوانید زبان خود را کنترل کرده و از آن استفاده کنید. صحبت کردن، گوش دادن و فهمیدن فرایندهای پیچیده ای هستند که هر کدام بخش بخصوصی از مغز را به خود مشغول می کنند. محلی از مغز که توسط سکته آسیب دیده است مسئول اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی می باشد.
در مقاله پیشین در مورد مرسوم ترین تغییرات عاطفی و شخصیتی بعد از سکته مغزی صحبت کردیم و قصد داریم تا این بار با اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی آشنا شویم.
فهرست مطالب
آشنایی با اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی
۱- زبان پریشی
زبان پریشی یکی از رایج ترین اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی می باشد که دارای سه نوع مختلف است: زبان پریشی بیانگر، پذیرا و یکپارچه.
⭕ افرادی که از اختلال زبان پریشی بیانگر رنج می برند، می دانند که چه چیزی می خواهند بگویند اما در بیان کردن آن دچار مشکل هستند. در این نوع از اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی افراد نمی توانند کلمات مناسب برای بیان منظورشان را پیدا کنند یا در ادا کردن این کلمات به مشکل بر می خوردند. همچنین ممکن است از کلمات اشتباه یا بی معنی استفاده کنند.
⭕ افراد دچار به اختلال زبان پریشی پذیرا در فهمیدن کلماتی که دیگران بیان می کنند مشکل دارند. ممکن است نظم کلمات یا ارتباط میان آن ها را به درستی متوجه نشوند.
⭕ زبان پریشی یکپارچه ممکن است توانایی تکلم را از فرد بگیرد. افرادی که به این اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی دچارند اغلب نمی توانند اشیا را نام ببرند، جملات را تکرار کنند یا از دستورات پیروی کنند و همچنین در فهم آنچه اطرافیان می گویند مشکل دارند.
۲- نارساگویی عضوی
اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی بر کنترل عضلات صورت، زبان و دهان اثر می گذارد. چنین افرادی می دانند دقیقا چه می خواهند بگویند اما باید به آرامی صحبت کنند. صحبت های آن ها ممکن است مبهم و بریده بریده باشند.
۳- کنش پریشی
کنش پریشی صحبت کردن بر روی توانایی سخن گفتن تاثیر می گذارد. چنین افرادی در ارتباط برقرار کردن پیام ها میان مغز و دهان خود ناتوانند. کنش پریشی معمولا خواندن و نوشتن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
هیچ کدام از این انواع اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی بر روی هوش فرد اثر نمی گذارند. فرد ممکن است توانایی خواندن، نوشتن و صحبت کردن نداشته باشد ولی هوش او دستخوش تغییر نشده است.
حافظه و اختلالات شناختی بعد از سکته مغزی
بخش های مختلف مغز هر کدام مسئول انواع مختلف فرایند تفکر هستند. با توجه به این که سکته مغزی در کدام قسمت مغز اتفاق افتاده است، بخش های متفاوتی از فرایند تفکر ممکن است دچار مشکل شوند. برای مثال، بازماندگان سکته مغزی ممکن است با حافظه خود مشکل داشته باشند. برنامه ریزی، سازماندهی ایده ها و یا تصمیم گیری می تواند بعد از سکته مغزی دشوار باشد.
سکته مغزی چگونه بر حافظه اثر می گذارد؟
بسیاری از بازماندگان سکته مغزی با مشکلات حافظه روبرو می شوند. اما تمام مشکلات حافظه یک شکل نیستند:
🟠 برخی افراد ممکن است تنها زمان کوتاهی را به یاد بیاورند. برای مثال ممکن است فراموش کنند که دارو های خود یا وعده غذایی را خورده اند یا خیر.
🟠 با دریافت و هضم اطلاعات جدید مشکل داشته باشند. ممکن است نیاز باشد برخی اطلاعات بارها برای آن ها تکرار شود.
🟠 ممکن است در انتقال آموخته های خود از شرایطی به شرایط دیگر ناتوان باشند. برای مثال ممکن است نتوانند در خانه خود از ویلچر به تخت بروند در حالی که این توانایی را در بیمارستان داشته اند.
🟠 این احتمال وجود دارد که جزئیات یک رخداد را ترکیب کنند. برای مثال ممکن است فراموش کنند که رویداد چه زمانی اتفاق افتاده است و چه کسانی آنجا حضور داشته اند و در ذهن خود این موارد را جابجا کنند.
چشم انداز بیمار
توصیه هایی مفید از رید و مری هریس
زمانی که رید هریس در سن ۵۰ سالگی یک سکته مغزی را تجربه کرد، تقریبا به طور کامل توانایی های خود در ارتباط کلامی و فهم دیگران را از دست داده بود. هم چنین اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی برای او شامل فلج موضعی سمت راست بدنش شد. کنش پریشی شدید همراه با آنومی، عدم توانایی یادآوری یا به زبان آوردن کلمات مناسب.
رید همچنین مشکلاتی در زمینه تحلیل شنیداری داشت که باعث می شد مغز او در تحلیل آن چیزی که می شنود دچار اختلال شود. او و همسرش مری در طول دوره ی بازیابی کنار یکدیگر مشغول بودند و تجربیاتی که در این مسیر آموختند را به اشتراک گذاشته اند.
✅ مطالعه بیشتر: توانبخشی سکته مغزی
صبور بودن مزیت بزرگی است
خانواده هریس تاکید دارند که باید با تمام تلاش ها و تمرینات خود با صبر برخورد کرد و به یاد داشت که نقص در سخن گفتن به معنی نقص در شنیدن نخواهد بود.
با حوصله رفتار کنید
💠نحوه انجام دادن عمل را نشان دهید.
💠عمل اصلی را به قطعات کوچکتر تقسیم کنید.
💠مرحله بعدی را توضیح دهید.
💠تکرار – بیستمین تکرار را نیز مانند بار اول انجام دهید.
با صبر ارتباط برقرار کنید
🔸سرعت خود را کاهش دهید
🔸آرام و بخش بخش تلفظ کنید
🔸نزدیک بیایید و ارتباط چشمی و لمسی داشته باشید
🔸جملات خود را تا زمانی که از شما خواسته نشده به پایان نرسانید
🔸وقتی سوال می پرسید بهتر از پاسخ های ممکن بیشتر از یک بله / خیر ساده باشند.
توصیه های بلند مدت
توصیه مری برای زوج هایی که تازه دچار اختلالات ارتباطی و شناختی بعد از سکته مغزی هستند این است که هرگز تسلیم نشوید.
✅ خلاق باشید و برنامه ی بازیابی خود را متناسب با نیاز های خود تنظیم کنید.
✅ در اشتیاق خود به بازیابی مصمم و ثابت قدم باشید.
✅ کوچکترین موفقیت ها را جشن بگیرید.
“زندگی بهترین درمان است، پس زندگی کردن را فراموش نکنید”
